Verlichting

Beschrijving

Goede en voldoende verlichting is essentieel voor een fijne leefomgeving in huis. De totale verlichting moeten in de eerste plaats alle plekken in de woning van voldoen licht voorzien als het donker is. Daarnaast is de sfeerimpressie van het licht belangrijk bij het ontwerp. Zo hoeft voor een gezellige sfeer niet de volledige woonkamer helder verlicht te zijn. Dimbare verlichting maakt het mogelijk om de lichtsterkte naar wens te regelen. Met de komst van LED verlichting zijn ook de opties toegenomen om verlichting naar wens te regelen.

Verwerkbaarheid

Bij het opstellen van professionele lichtplannen voor (commerciële) bebouwing wordt de lichtbehoefte vaak aangeduid met de zogenaamde luxwaarde (Lux). De luxwaarde hangt af van de sterkte van de lichtbron en de reikwijdte van de lichtstraal. Er zijn standaarden berekend hoeveel Lux nodig is voor bepaalde ruimtes. Dit is met name belangrijk wanneer bedrijfsruimtes aan (wettelijke) eisen moeten doen qua werkcomfort. Maar ook voor ruimtes in woningen zijn Lux waardes bepaald. Zo is de aanbeveling voor een woonkamer dat een lichtopbrengst van 300 Lux/m2 comfortabel is. Dat betekend dat voor een woonkamer van 25 m2 een totale Luxwaarde van 300 x 25 = 7500 Lux nodig is. Met een luxmeter kan worden gemeten of deze waardes ook worden bereikt.

Een andere waarde die vaak terug te vinden is als het gaat om lichtopbrengst is de eenheid Lumen. Lumen is een maat voor de totale hoeveelheid zichtbaar licht die een lichtbron in alle richtingen uitstraalt. In de praktijk zegt deze waarde niet iets over de effectiviteit van de lamp. Een lamp in een donkere toiletruimte zal veel meer effectief verlichten dan diezelfde lamp in een woonkamer bij daglicht. Wel geeft deze waarde absoluut inzicht in de energiezuinigheid van de lamp. Ter vergelijking: een oude gloeilamp levert 15 lumen per Watt terwijl moderne LED lampen meer dan 100 lumen per Watt licht produceren.

Toepassing

Bij het ontwerp van de woning wordt door de bouwer de elektratekening gemaakt hierin worden ook de elektriciteitsvoorziening voor de verlichting geconstrueerd. De (binnenshuis)architect kan een lichtplan maken. In dit lichtplan wordt de verlichting afgestemd op het gebruik van de ruimte. Hierin wordt de basisverlichting (plafondlampen en spotjes) en mobiele verlichtingseenheden (stalampen) ingetekend op een plattegrond. Het doel is om elke ruimte in de woning van voldoende licht te voorzien.

Daarnaast speelt ook de kleur van het licht een belangrijke rol. Met de huidige LED technologie is het mogelijk om alle kleuren licht te creëren. Verlichting kan zo worden aangepast aan de inrichting en het doelgebruik van de ruimte. Zo is een warme zachte tint lichtkleur in de woonkamer prettig terwijl in de keuken helder licht fijner is. Door het gebruik van domotica toepassingen is ook mogelijk om licht aan te passen aan het moment van de dag of de activiteit in de ruimte.